Nó sẽ còn đi bao lâu nữa để đem về nhà chút tiền, góp tay với cha mẹ trong cuộc mưu sinh ? Trần Chánh Nghĩa

Hàng ngày những đứa trẻ xóm Việt kiều lang thang khắp nơi kiếm sống bằng nghề bán vé số. Không còn gốc gác để xác minh nên, mang tai mang tiếng là người Việt, sống trên giang sơn mình nhưng căn số không khác gì những người sống “ngụ cư”… Cuộc sống của những Việt kiều tại Tuyên Bình hiện rất khó khăn.
Khi về đến Việt Nam, chỉ còn có tiếng nói là có thể chứng minh mình là người Việt. Có cuộc sống ổn định bà con sẽ dừng chân không còn phải tha hương khắp nơi. Cả hai mẹ con cười nói bên nhau. Hỏi thăm, nó nói nó là con Việt kiều ở Tuyên Bình. Lời kết Buổi trưa, chúng tôi vào thị trấn Vĩnh Hưng tìm quán cơm.
Số nhân khẩu của 19 hộ này lên đến 108 người. Ngổn ngang trăm lối Ghé vào một con thuyền. Người nào may mắn giữ được con thuyền thì còn nơi hàm

Nữ thì đi mua những mảng lục bình được người địa phương khoanh vùng rồi cắt bỏ lên ghe đem về phơi khô cân cho doanh nhân. Ông Chảnh cho biết, UBND huyện Vĩnh Hưng đã có tờ trình đề nghị thị thành lập một cụm dân cư ở xã Vĩnh Bình để tập họp quờ những Việt kiều này thành một cộng cư. Những đứa lớn bất luận trai gái đi khắp hang cùng ngõ hẹp để bán từng tờ vé số.
Nhưng các con tôi thì cũng như bao Việt kiều khác mai sau đang mù mịt phía trước…” – ông Út san sẻ Rất cần một cụm dân cư Rời chiếc ghe cũ kỹ của ông Út, chúng tôi đảo một quanh quéo xóm Việt kiều.
Chúng tụ hội thành từng bầy chơi đùa. “Thú thật với anh, tôi già rồi không còn đủ sức để cần lao mưu sinh nên phải nhờ vào các con.
Ngay cả quê hương của mình cũng không ai biết vì những người này là con cháu nhiều đời của các thệ hệ người Việt ở Campuchia. Ông Út cho biết, đã có nhiều hộ kham không nổi nối thả thuyền trôi theo dòng sông Vàm Cỏ Tây về đến Tây Ninh. Điều bất cập là ngay những người còn sức lao động, không ai có nghề nào để tự nuôi sống. Nơi đây, vợ chồng con cháu cùng nhau tá túc.
Vừa ngồi xuống ghế, một đứa bé trạc chừng hơn 10 tuổi đen đủi, ốm yếu đến sát bên : “Mấy chú mua dùm con tờ vé số”. Trẻ em còn thảm thương hơn. Ông Út và bầy cháu Những đứa nhỏ chưa lao động được thì bỏ lại nhà

Ông Hồ Văn Út (67 tuổi) vui vẻ tiếp chúng tôi. Ghe vừa cập bến, anh Dương Văn Rớt phụ vợ vớt lục bình lên sân phơi. Mua giúp nó vài tờ, thằng bé liêu xiêu bước ra khỏi cửa. Nhà không có. Ông Tô Văn Chảnh, chủ toạ UBND xã nhấn, chính quyền gặp nhiều khó khăn khi giải quyết chính sách cho số Việt kiều không quốc tịch này. Bao lăm năm sống trong trên Biển Hồ, họ chỉ một nghề độc nhất vô nhị là đánh cá.
“Nhà” nào cũng thế, cũng tơi tả, nghèo túng. Thế nhưng đến nay sau nhiều lần dò la, khảo sát, tỉnh vẫn chưa có một quyết định chính thức nào. Về đây, không học hành chữ nghĩa, không nghề nghiệp làm ăn họ chỉ còn biết bán sức cần lao để đổi lấy bát cơm. May mắn hơn những người khác, ông Hồ Văn Út còn được chiếc ghe làm nhà. Ông nói, cái khó nhất bây giờ đối với bà con Việt kiều tại đây là giấy tờ.
Mỗi buổi sáng, đàn ông thì vào công ty Quốc doanh 8 (công ty chế biến lương thực Vĩnh Hưng, Long An – P. Có đứa thì chăm ngoan, có đứa thì chây lười

V) để làm bốc vác. Vào giờ này xóm vắng chỉ còn người già và con trẻ.
Có người bỏ thuyền lên Trị An, Đak Nông tìm rẫy canh tác. Có khi chúng về đến tận Tân An (cách Tuyên Bình khoảng 70km) để bán.
Làm sao để cải thiện cuộc sống ? Câu hỏi này thật gay cho bất cứ ai còn nặng lòng quan hoài đến. Ngoài ra, không một mảnh giấy lận lưng dù là giấy của Việt Nam hay của nước bạn.
Bây giờ, những người này đang rất cần sự trợ giúp từ nhiều phía. Xấp vé số trên tay nó còn nhiều quá. Ông nói, đã nhiều lần đề nghị về UBND huyện có chính sách nhằm viện trợ bà con, các cháu được học hành. Một bà lão đang phơi lục bình cùng đứa con gái. Những tiện nghi tối thiểu của một gia đình hầu như là những món xa xỉ đối với bà con. Cũng khó mà bắt chúng vào khuôn khổ…bởi ngay từ lúc sinh ra đến giờ bố mẹ chúng vì công việc mưu sinh hàng ngày, bỏ chúng như một bầy ngựa hoang.
Bằng không làm tạm một túp lều lợp lá thấp lè tè diện tích chưa đầy 10m2 mà ở; trong đó cả một gia đình chui rúc, sinh sống.