Bộ GTVT phải làm ngay quy định về niên hạn dùng dụng cụ giao thông đường thủy; tụ hợp đào tạo và cấp bằng lái điều khiển dụng cụ liên lạc đường thủy
Ảnh: VGP/Linh Đan PV Báo Điện tử Chính phủ đã bàn thảo với Phó chủ toạ Ủy ban An toàn liên lạc quốc gia Nguyễn Hoàng Hiệp về một số vấn đề liên quan đến an toàn giao thông (ATGT) đường thủy. Xin trân trọng cảm ơn ông! kim đơn thực hiện. Để giảm TNGT đường thủy, chúng ta phải soát lại bít tất các quy định. Đó là phần đông các tai nạn nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng gây chết người lại xảy ra với các phương tiện gia dụng, công cụ công vụ không được phép chở khách, chứ không phải xảy ra ở các bến đò ngang, đò dọc hay công cụ chở khách chuyên nghiệp.
Về quy định niên hạn cho công cụ liên lạc đường thủy, đầu tiên cần có quy định đối với tàu cao tốc.
Công tác bằng kiểm soát tại các khu vực trọng yếu phải được tăng cường hơn nữa, song song nâng chính quyền địa phương phải nâng cao nghĩa vụ trong bảo đảm TTATGT đường thủy nói riêng. Có 2 chiếc trên 25 năm; 10 chiếc trên 20 năm. Bây giờ cả nước có 224 tàu cao tốc chở khách, tuổi thọ bình quân của tàu cao tốc là 13,1 năm. Tôi cho rằng, đây là bài toán mà công tác quản lý cần phải đặt ra. Mới đây Cục Cảnh sát liên lạc đường thủy sơ kết 3 năm phong trào “Văn hóa liên lạc bình yên sông nước”, kết quả cho thấy, nhận thức của dân chúng đã được nâng cao, bộc lộ rõ nhất là mỗi năm số vụ tai nạn giảm bình quân 25%.
Mới đây nhất là vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ở vùng biển huyện Cần Giờ, TP HCM. Chiếc ca nô bị nạn không phải là ca nô chở khách mà là ca nô công vụ của Biên phòng; ca nô này chỉ được phép chở 12 người nhưng chở tới 30 người, vượt mức cho phép. Trong khi đó xét về giác độ ANGT, nếu tăng đầu tư cho đường thủy, kiên cố tỷ lệ TNGT nói chung sẽ giảm, vì khi đó lượng hàng hóa trên đường bộ có thể sẽ chuyên chở bằng đường thủy do giá thành vận chuyển rẻ hơn.
Các vấn đề ông nêu trên là vấn đề lâu dài, vậy các giải pháp trước mắt dành về ATGT đường thủy của Ủy ban An toàn giao thông là gì ? Ông Nguyễn Hoàng Hiệp : Tôi cho rằng có một số việc cần làm ngay.
Thưa ông, mặc dù chiếm tỷ lệ thấp nhất về số vụ TNGT, nhưng dư luận luôn lo lắng về ATGT của giao thông đường thủy, ông ngóng vấn đề này thế nào ? Ông Nguyễn Hoàng Hiệp : Tai nạn giao thông (TNGT) xảy ra ở 4 lĩnh vực: đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không. Đây cũng là vấn đề mà Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo quyết liệt các địa phương thời gian gần đây.
Đường thủy muốn lưu thông được đòi hỏi phải thường xuyên nạo vét, hiên phải tinh thông, hệ thống biển báo đầy đủ, đặc biệt phải liên kết được giữa đường thủy và đường bộ. Song hiện chúng ta chưa làm được điều đó. Bộ GTVT đang xin cơ chế xã hội hóa việc nạo vét sông ngòi và cho phép nhà đầu tư được lấy cát trong quá trình nạo vét để xuất khẩu.
Trên địa bàn an toàn sẽ có người lái an toàn, dụng cụ an toàn, bến bãi an toàn. Ví dụ tàu cánh ngầm, dù rằng đã chạy nhiều năm nhưng hiện vẫn không có quy định niên hạn cho nó. Năm 2012 có 10. Mới đây Bộ trưởng Bộ BTVT Đinh La Thăng nhìn nhận mới chỉ kiểm soát được 45% mạng lưới liên lạc đường thủy, theo ông vấn đề này là thế nào? Ông Nguyễn Hoàng Hiệp: Chúng ta thường nói đến người điều khiển và dụng cụ là nguyên nhân trực tiếp gây ra tai nạn.
Tỉ dụ, vụ tai nạn ở sông Sêrêpok làm thiệt mạng 7 kĩ sư do đi nhờ thuyền của một gia đình, hay vụ tai nạn xảy ra ở Quảng Trị làm bỏ mạng cả 1 gia đình do dùng thuyền đánh cá. Tới đây, vấn đề này sẽ được làm quyết liệt hơn, các Ban An toàn liên lạc địa phương sẽ phải xuống tận địa bàn vận động người dân đi học. Ông có thể nói rõ hơn việc điều chỉnh này như thế nào? Ông Nguyễn Hoàng Hiệp : Ở đường bộ, do chúng ta tăng cường lực lượng kiểm soát và làm chặt, nên số vụ tai nạn giảm nhưng đường thủy chẳng thể kiểm soát như thế, do không đủ người.
Vì thế phong trào này cần nối triển khai và tụ hội vào việc xây dựng địa bàn an toàn. Có thể thấy rằng các vụ TNGT đường thủy năm nay xảy ra không phải trên các dụng cụ chuyên dùng chở khách mà xảy ra với các phương tiện gia dụng và công vụ ngoài tầm kiểm soát.
Nếu chủ trương này được hài lòng, nó sẽ là một bước thuận lợi cho đầu tư liên lạc đường thủy, song song quốc gia cũng giảm được ngân sách đầu tư. Trong công tác kè, Ủy ban ATGT sẽ nghiên cứu đổi thay cơ chế kết hợp, đặc biệt là kết hợp trong kiểm soát dụng cụ xuất bến và công tác cứu nạn. 000 người bỏ mạng do TNGT, trong đó, đường bộ chiếm 96%, đường sắt 2,5%, đường thủy 1% và đường hàng không 0%.
Phương án chọn niên hạn 20 năm với tàu cao tốc chở khách có thể sẽ được chọn lựa. Ngoại giả, công tác quản lý Nhà nước cần phải nghiên cứu kĩ hơn để điều chỉnh được các đối tượng đó.
Nếu đường bộ đang được đầu tư rất lớn thì hệ thống hạ tầng đường thủy còn rất khiêm tốn. 8 tháng đầu năm 2013, mặc dù TNGT đường thủy giảm so với cùng kì 2012 nhưng về tính chất chừng độ lại khác năm trước.
Vì vậy theo tôi, chúng ta phải xây dựng bằng được địa bàn an toàn. Nhưng ở nước ta, duyên cớ hạ tầng cần phải được đề cập. Dù ít xảy ra nhưng hầu hết các vụ tai nạn đường thủy đều đặc biệt nghiêm trọng và khiến dư luận rất bất an vì tai nạn đường thủy thường gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
Bên cạnh đó, công tác quản lý phương tiện cần có giải pháp đồng bộ, vì vớ các công cụ cơ giới khi tham gia giao thông đường bộ đều có đăng kí, đăng kiểm, trong khi đó hiện có tới 80% dụng cụ đường thủy không được đăng kiểm, phần nhiều số này là phương tiện gia dụng của gia đình. Quy định đăng kiểm chỉ điều chỉnh với các tàu có tải trọng lớn, còn dụng cụ nhỏ thì không.
Ông Nguyễn Hoàng Hiệp. Như vậy, về ATGT đường thủy cần phải nâng cao nhận thức luật pháp về ATGT cho người dân hơn nữa.
Ngoài ra, các dụng cụ chở khách, đặc biệt là tàu cao tốc, các đò ngang, đò dọc có chở khách du lịch hiện giờ cũng không tính đến niên hạn dùng. Bên cạnh đó, Ủy ban ATGT quốc gia cùng C68 sẽ chỉ đạo các địa bàn, theo đó, thảy các gia đình có phương tiện đường thủy cần phải ký cam kết đảm bảo an toàn, phương tiện phải có áo phao.
