Trường hợp chia tài sản khi chưa ly hôn: Khi hôn nhân tồn tại, trong trường hợp vợ chồng đầu tư kinh dinh riêng, thực hiện bổn phận dân sự riêng hoặc có lý do chính đáng khác thì vợ chồng có thể thỏa thuận chia tài sản chung; việc chia tài sản chung phải lập thành văn bản; nếu không thỏa thuận được thì có quyền đề nghị Tòa án giải quyết
Chị Nguyễn Thanh Hương (phố Lãng Yên, Hai Bà Trưng, Hà Nội) đang ly thân với chồng, san sẻ: “Không biết luật sẽ cụ thể hóa chuyện ly thân ra sao nhưng như ngay trong gia đình tôi, chồng đã bỏ đi sống chỗ khác, chúng tôi chưa ly hôn, nếu bây giờ vì bức xúc mà đem tài sản ra chia chác, đến lúc về lại với nhau thì liệu có duy trì được hạnh phúc không khi hằng ngày cứ “cái này của anh, món kia của tôi, xe này của anh, tiền này của tôi”… Thế nên, tôi nghĩ, đến mức phân chia tài sản rồi thì ra tòa ly hôn cho nhanh!”.
Trong trường hợp vợ chồng sống chung trở lại sau ly thân và không có “thỏa thuận khác”, tức thị tài sản của họ vẫn ở chế độ phân chia theo đề nghị trước đây, thì có thể nảy sinh rối rắm về tình cảm về sau.
Ảnh minh họa. Bàn thảo với PV Báo GĐ&XH, trạng sư Nguyễn Hồng Duyên – Công ty Luật Minh Khuê cũng nhất trí việc đưa chế định ly thân vào luật.
Theo Luật sư Duyên, lối sống của người Việt Nam vẫn tôn trọng đời sống hai vợ chồng, nên dù ly thân thì tài sản vẫn là của chung. Chính vì không có chế định nên không rõ quyền, nghĩa vụ của các bên, do đó cần thiết đưa vào luật quy định quyền của vợ, chồng hoặc hai vợ chồng trong việc đề nghị ly thân, tạo điều kiện cho các bên nếu phải sống ly thân thì đúng pháp luật và có thứ tự, đồng thời có ý nghĩa bảo vệ lợi quyền của phụ nữ và trẻ em’.
Giải đáp PV Báo GĐ&XH về vấn đề này, trạng sư Vũ Thái Hà – Chủ tịch Công ty Luật TNHH YouMe phân tích: “Xét về phân chia tài sản, chế định ly thân không khác biệt so với ly hôn, nên khi ly thân kết thúc và không có ly hôn xảy ra thì cơ quan có thẩm quyền tự dưng phải ôm thêm một việc là giải quyết chuyện tài sản “hậu ly thân” nếu cặp vợ chồng “có thỏa thuận khác”, không muốn giữ chế độ tài sản trong ly thân và yêu cầu cơ quan nhà nước xử lý”.
Đối với cơ chế giải quyết mâu thuẫn giữa vợ và chồng, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 cũng chỉ mới dự liệu hai giải pháp là hòa giải đoàn viên và giải quyết cho ly hôn, trong khi trên thực tại, ngoài hai giải pháp này, nhiều cặp vợ chồng lại mong muốn chọn lọc giải pháp ly thân với nhân cách là phương thức giải quyết hợp nhất đối với tình trạng quan hệ hôn nhân, gia đình của họ”.
Trái với những ý kiến nêu trên cho rằng chế định ly thân là không cấp thiết và không có mục đích rõ ràng, Bộ Tư pháp – cơ quan soạn thảo luật lập luận: “Quy định về chế độ tài sản của vợ chồng trong luật pháp hiện hành chưa đảm bảo cho vợ chồng thực hành được quyền tự thỏa thuận, tự định đoạt đối với tài sản của mình đã được quy định trong pháp luật dân sự.
Và thực tế, trong luật hiện hành, cũng đã có quy định về phân chia tài sản ngay trong thời kỳ hôn nhân, nhưng do đặc điểm văn hóa, truyền thống mà rất ít được ứng dụng trong đời sống. Nghĩa là, sau khi “gương vỡ lại lành”, tình cảm sum hiệp, nhưng vợ chồng không có “thỏa thuận khác” thì việc phân chia tài sản ngay khi đang sống chung (cố nhiên là chưa ly hôn) là có thể xảy ra.
Ly thân đúng luật và có…thứ tự Chuyện tình cảm nghĩ chừng rất khó soi chiếu, can thiệp bằng luật nhưng với dự thảo này, các cặp vợ chồng có thể phải cân nhắc nhiều mỗi khi “cơm chẳng lành, canh không ngọt”. “Đây là một chế định khá hay.
Ảnh: MOJ. Người ta vẫn có thể đạt được mục đích tốt đẹp là con cái họ vẫn có cả bố cả mẹ, trong khi đó vẫn ngăn chặn mâu thuẫn về tài sản. Nhưng cần có chế định để hạn chế tranh chấp, bất ổn cho đời sống vợ hoặc chồng trong thời gian ly thân
Còn với chế định ly thân, khi suy nghĩ của hai người thực sự chín chắn, vẫn muốn tiếp kiến đời sống hôn nhân thì vẫn về sống với nhau một cách dễ dàng”, Luật sư Nguyễn Hồng Duyên phân tích.
Việc chia tài sản chung của vợ chồng nhằm lẩn tránh thực hành bổn phận về tài sản không được pháp luật xác nhận. Sau ly thân, vợ chồng có quyền sở hữu riêng tài sản Sau ly thân, vợ chồng trở lại sống chung nhưng tài sản vẫn phân chia? Câu hỏi này đặt ra khi dự thảo Luật Hôn nhân và gia đình sửa đổi có Khoản 2, Điều 99d về kết thúc ly thân với quy định khá đặc biệt: “Khi ly thân kết thúc, chế độ tài sản trong ly thân vẫn có hiệu lực, trừ khi vợ chồng có thỏa thuận khác”.
Lúc đó, họ phải làm lại từ đầu. Khái niệm “ly thân” lần đầu xuất hiện trong dự thảo Luật hôn nhân và gia đình còn nhiều băn khoăn. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường: “Nếu phải sống ly thân thì đúng luật pháp và có thứ tự, song song có ý nghĩa bảo vệ quyền lợi của đàn bà và trẻ em”. Dự thảo cũng nêu rõ, trường hợp vợ chồng đề nghị về chia tài sản chung có trước ngày việc ly thân có hiệu lực thì tòa án giải quyết theo các nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn.
Khi có chế định về ly thân và quy định về phân chia tài sản là hoàn toàn hợp lý”. Ngay từ phần giảng giải từ ngữ, khái niệm ly thân đã được nói rõ: “Là tình trạng pháp lý, theo đó vợ chồng không có bổn phận chung sống với nhau do cơ quan có thẩm quyền công nhận hoặc quyết định theo yêu cầu của hai vợ chồng hoặc của vợ, chồng”.
“Ở nhiều nước, trong luật hôn nhân gia đình cũng có chế định về ly thân, thậm chí cả về hôn ước. Bởi, điều 99c lại quy định rằng: “Kể từ ngày việc ly thân có hiệu lực, vợ, chồng có quyền sở hữu riêng đối với những tài sản mà mỗi bên có được và chịu nghĩa vụ riêng về những bổn phận mà mình xác lập, thực hiện”.
Trạng sư Vũ Thái Hà cũng đặt câu hỏi: “Vậy chung cuộc đưa chế định ly thân vào trong luật là để làm gì, được lợi gì? Nếu vợ chồng ưng ý bao lăm thủ tục như thế thì ly hôn luôn đi chứ còn ly thân làm gì nữa”. (Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000) Việt Nguyễn. Trong trường hợp một bên vợ hoặc chồng chết, người kia có quyền thừa kế tài sản của người chết theo quy định của luật pháp về thừa kế.
Bởi khi ly hôn, có thể sau một thời gian các cặp vợ chồng lại thấy vẫn còn tình cảm với nhau, hoặc vì thương con cái mà muốn kết hôn lại. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường lý giải: “thực tiễn cuộc sống đã và đang diễn ra các trường hợp vợ chồng mặc dầu chưa đến mức ly hôn nhưng sống ly thân.
