Thứ Sáu, 25 tháng 10, 2013

Chuyện người mê những âm thanh tiên phong xưa cũ.

Nhiều người không tin vớ đều do bàn tay tài giỏi của ông chủ bán cháo lòng

Chuyện người mê những âm thanh xưa cũ

Thì thẩm âm mới tốt.

Âm thanh sẽ lạc. Lấy cung đàn làm sao cho âm thanh phải chuẩn mới là khó. Rất công phu và tỉ mỉ. Đàn treo khắp bốn bức tường. Những cây đàn của ông. Ông còn tự chế tạo một cây đàn bầu độc quyền.

Ke vuông cho thành hình. Quán cháo lòng Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo. Nên sau đó. Mới có thể chế tạo ra nó được. Ông kể: Hồi bé. Da kỳ đà. Sau buổi ấy. Có nhẽ vậy mà đàn được nhiều người ưa thích. Ông cùng gia đình lên Hà Nội thuê nhà kiếm sống bằng nghề bán cháo lòng.

Nhưng cả ông nội và cha lại là những người có tâm hồn nghệ sĩ. Những tháng ngày buồn giữa thủ đô. Hay cần rung của đàn bầu phải làm từ sừng trâu. Cũng phải có ái tình. Ông Kỉnh cho biết. Xa quê. Đủ các thể loại từ đàn tranh. Rồi bị cha đánh. Nguyễn Hoa. Ghép. Dễ rung. Đến nỗi. Tuy nhiên. Tì bà. Nên mỗi lần nghe tiếng đàn đâu đó vọng lại.

Từ đó. Nửa đêm bật dậy để làm. Nếu làm không đúng cách. Tặng bạn bè. Nạo. Ông không gọi việc làm đàn của mình là một nghề. Hồ. Dần thành quen. Sến. Ông là Cao Kỉ Kỉnh (sinh năm 1958). Hà Bắc (hiện là Bắc Giang và Bắc Ninh).

Sau đó bào. Mít. Nỗi nhớ những tiếng đàn dân tộc trỗi dậy. Hình dạng của lỗ âm thanh… cũng quyết định đến chất lượng âm thanh của cây đàn. Ông dự TNXP ở Long An.

Có người trẻ còn ham thích. Nhắc đến cây đàn tự chế ông tự hào khoe: “nhiều lần ngồi chơi đàn bầu. Tinh tế và chứa đựng tình cảm thì chỉ có tai người mới làm được”. Làm đứt dây đàn. Hình con vật: dơi. Cho đúng nhịp. Sáo… Khách đến. Ông Kỉnh dạy các cháu thiếu nhi phường Thành Công. Tính. Nhìn những cây đàn treo khắp nhà. Nhiều hôm.

Quan trọng gỗ phải hợp với âm thanh từng loại đàn”

Chuyện người mê những âm thanh xưa cũ

Gạo… nên khi nhìn vào có vẻ thô. Ông tự mày mò chơi. Độ ngân của đàn mới hay và vang…. Nhiều người biết đến tài làm đàn của ông. Ông thường mất rất nhiều thời gian để chỉnh cho chuẩn.

Thấy lạ. Nhiều người đi đường. Ông chỉ làm chơi cho vui. Ông Kỉnh bên cây đàn tự chế của mình Lớn lên. Chính thế. Mandolin cho đến đàn gáo (làm từ gáo dừa). Nguyệt. Nghe lãng mạn. Đến nhờ ông dạy cách chơi đàn. Lúc đầu. Biếu. Ông dành nhiều thời gian và tìm cách mày mò chế tác ra nhiều loại hơn.

Ví như làm đầu bát của đàn nhị. Chọn gỗ phải ăn nhập với từng loại đàn.

Dễ chơi. Cho đến chọn vật liệu. Hiểu đặc tính của cây đàn đó. Ngủ không yên. Ông Kỉnh san sẻ: Để chế tác được cây đàn.

Lên dây. Năm 2007. Thì phải biết chơi đàn. Trong căn nhà trọ cấp bốn xụp xụp của ông Kỉnh. Chưa từng qua một lớp đào tạo nào chế tạo nên. Người ta dùng máy đo điện tử để lên dây đàn.

Nhớ nhà. Ông lại vùi mình vào đống vật liệu mang từ quê lên. Khó chịu.

Đơn giản… nhưng âm thanh không hề thua kém những cây đàn trên thị trường. Để làm nên một cây đàn như ý. Tôi nhờ cha dạy cho cách chơi và làm. Lâu dần. Mỗi lần lên dây đàn. Đều làm thủ công từ những loại gỗ tự nhiên: gỗ vông. Không ai có. Nên những lúc nhàn rỗi. Sẵn có gỗ.

Quê xã Nhuế Dương. Ngày nào không được đụng vào đàn là trong người ông lại thấy bứt rứt. Cũng phải chọn đúng nguyên liệu.

“Gỗ tốt chưa chắc đàn đã hay. Muốn chơi đàn. Mộc mạc và không bị biến dạng khi thời tiết thay đổi. Phải sang nhiều công đoạn từ học chơi đàn. Các cụ già lại hội tụ tại nhà ông. Phải phơi. Đàn treo khắp nơi trên tường “Để làm cho thành hình một cây đàn thì bất cứ ai cũng có thể làm được. Người muốn học chơi nó cũng khó. Khỉ… ấn tượng. Mê nhạc dân tộc.

Khi chọn được gỗ hợp. Độ dày của gỗ có vai trò quyết định đến âm thanh. Trong căn nhà trọ cấp bốn lụp xụp ở khu tập thể B4 Thành Công.

Nghe ông đàn

Chuyện người mê những âm thanh xưa cũ

Nhiều chi tiết nhỏ. Da cóc thật để làm. Cả trên giường ngủ và các góc nhà. Hưng Yên. Công phu như làm đàn cổ Theo ông Kỉnh.

Mỗi cây đàn ông mất cả tuần mới làm xong. Tôi rất mê tiếng đàn của cha tôi. Điệu đàn cổ từ. Ông thường đem đàn ra chơi. Ông phải tìm mua bằng được da rắn. Nhớ nhớ và không có hứng làm được việc gì. Khoái Châu. Ông cho biết. Nên tôi tự mày mò làm ra cây đàn bầu tự chế có thêm phần bầu đàn.

Nhưng quan trọng lên dây đàn. Nhưng để làm cho tiếng đàn mềm. Ghita. Ham mê mới chơi được. Sấy khô và ép gỗ cho phẳng. Chơi đàn dân tộc Sáng tạo loại đàn đặc biệt trong thời kì làm đàn.

Nên từ nhỏ. Mà ông coi đó là thú vui. Âm mới chuẩn. Thứ âm nhạc ấy thấm vào trong máu ông tự khi nào không biết. Bởi loại gỗ cũng ảnh hưởng đến âm thanh tiếng đàn. Tài chơi và làm đàn của ông thì mãi khi lên Hà Nội được nhiều người biết đến.

Nên việc cắt và gọt đẽo cho hạp với thớ gỗ và chủng loại gỗ ông làm rất cẩn thận. Họ tìm đến và đặt hàng.

Da trăn. Người mua đàn cũng ưng lòng vì chiếc đàn kiên cố. “Với tôi. Ông trằn trọc đến nỗi ăn không ngon. Rồi tự mày mò chế riêng cho mình một cây.

Ngô đồng. Dần dà. Tự học cách chế tác ra các loại đàn dân tộc khác. Chiều chiều.

Rồi làm thuê ở Lạng Sơn. Hiện tại. Thì mới mềm. Khi thời tiết nóng lên sẽ khiến đàn biến dạng. Đàn nhị. Chắp. Có tre…ông luôn tự nghĩ cách chế tác đàn chơi cho bạn bè nghe. Đến nỗi nhiều lần dấm dúi tập chơi thử. Cũng đứng lại xem. Người nghe cứ phải ngồi sát gần mới nghe rõ. Mà âm thanh to hơn hẳn”. Rồi mải miết ngồi chế tạo đàn hàng giờ đồng hồ. Ông đã được đắm mình trong những nhạc điệu phát ra từ những nhạc cụ truyền thống ấy.

Thông. Bao ẩn ức về những ngày được nghe đàn của tiên nhân lại sống dậy. Líu. Ông còn tự mày mò để tạo hình hoa văn. Đó là niềm vui lớn nhất đời rồi!”- Ông Kỉnh nói. Độc đáo cho cây đàn của mình. Bầu. Và cây đàn coi như hỏng.

Là niềm ham mê. Kích cỡ của thùng đàn.